Układ odpornościowy dziecka
Obrona organizmu przed zakażeniem, polegająca na rozpoznaniu zagrożenia i odpowiedniej reakcji, by je wyeliminować, to podstawowa i najistotniejsza rola układu odpornościowego. Odporność dziecka kształtuje się już w okresie życia płodowego, po czym ten proces trwa przez całe dzieciństwo oraz okres dojrzewania.
Elementy układu odpornościowego dojrzewają w miarę rozwoju dziecka do pełnienia funkcji ochronnej organizmu, potrzebują zatem czasu, aby stopniowo nabyć te zdolności. Powszechnie uważa się, że układ immunologiczny dziecka jest dużo wrażliwszy i nie tak efektywny, jak system odpornościowy dorosłego człowieka1,2.
Jelita miejscem, gdzie powstaje odporność u dziecka
Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego zależy od szeregu tzw. czynników środowiskowych. Do najważniejszych z nich zalicza się właściwy sposób żywienia. Niedobory składników, które odpowiadają za stymulowanie układu odpornościowego, mogą wiązać się ze zwiększoną podatnością na zakażenia. Natomiast odpowiednio zbilansowana dieta pomaga wzmacniać procesy odpornościowe organizmu dziecka i jednocześnie zmniejszać częstość występowania infekcji.
Dzieje się tak, gdyż do właściwego funkcjonowania układu odpornościowego dziecka absolutnie niezbędna jest prawidłowa mikroflora jelitowa - sposób żywienia ma kluczowy wpływ na jej skład. Im mniej dieta jest urozmaicona, tym mniejsza różnorodność mikroorganizmów egzystujących w jelitach1,3. Ponieważ błony śluzowe przewodu pokarmowego muszą stale mierzyć się z różnymi czynnikami patogennymi wnikającymi z pożywieniem, pełnią zatem istotną rolę nie tylko w trawieniu pokarmu, ale też w utrzymaniu właściwej ochrony organizmu4.
Jak wzmocnić odporność?
Organizm człowieka zasiedlany jest przez mikroorganizmy, tworzące tzw. mikroflorę. Zasiedlanie przewodu pokarmowego i skóry bakteriami zaczyna się już w momencie narodzin dziecka. Mikroflora rozwija się stopniowo, a do ok. 7-10 r.ż. jej skład znacznie się stabilizuje przypominając florę osoby dorosłej. Jej jakość zależy przede wszystkim od prawidłowej równowagi pomiędzy gatunkami bakterii, które zasiedlają jelita.
Dzieci są szczególnie narażone na zaburzenia składu flory jelitowej, ze względu na pojawiające się w tym okresie życia częste infekcje. Konieczność stosowania wówczas antybiotyków, niestety wyjaławiających przewód pokarmowy, powoduje osłabienie organizmu i zwiększa podatność na kolejne infekcje1,3-5.
W literaturze medycznej znajduje się wiele informacji na temat znaczenia preparatów osłonowych w prawidłowej diecie. Ich stosowanie powoduje zasiedlenie środowiska jelita korzystną mikroflorą, wyrównując niedobory pożytecznych bakterii, tym samym zapewniając prawidłową jej równowagę1,3.
Czym jest preparat osłonowy?
Preparaty osłonowe są żywymi drobnoustrojami, które podawane w odpowiednich ilościach wykazują pożądane efekty zdrowotne. Są to głównie bakterie kwasu mlekowego, powodujące dobroczynne działanie na gospodarza. Mogą zasiedlać różne środowiska, w tym organizm człowieka6-9.
Poszczególne gatunki bakterii probiotycznych charakteryzują się różnymi właściwościami oraz mogą pobudzać odpowiedź immunologiczną. Przyczyniają się ponadto do właściwego funkcjonowania komórek układu odpornościowego, w tym ich odpowiedniego rozmieszczenia i liczebności. Preparaty osłonowe mają możliwość wytwarzania bardzo ważnych dla nas substancji tzw. bakteriocyn, które niszczą bakterie i wirusy1,3,9.
Ze względu na szereg zalet właściwych dla preparatów osłonowych, warto uzupełnić dietę dziecka o preparaty lub produkty będące źródłem bakterii preparatów osłonowych. Najczęściej jako preparaty osłonowe stosuje się bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus i Bifidobacterium, wybrane szczepy Streptococcus, Bacillus, a także drożdże Saccharomyces boulardii5.
Produkty spożywcze, w których występują preparaty osłonowe to przede wszystkim: sfermentowane produkty mleczne np. kefir czy jogurt oraz kiszone warzywa i owoce1,3,7.