Rotawirus jest powszechnym czynnikiem wirusowym odpowiedzialnym za objawy żołądkowo-jelitowe, atakującym głównie przewód pokarmowy.
Rotawirus: omówienie
Najważniejsze fakty
- Objawy: działa na układ pokarmowy, powodując gorączkę, wymioty i biegunkę trwające 5–7 dni.
- Przenoszenie: rozprzestrzenia się poprzez kontakt między ludźmi, skażone przedmioty, żywność i wodę.
- Chorobowość: główna przyczyna ciężkiej biegunki u dzieci w wieku 3–15 miesięcy; ponad 200 tys. zgonów rocznie na całym świecie.
- Leczenie: główny nacisk kładzie się na nawodnienie; brak swoistych leków na rotawirusa.
- Zapobieganie: zaleca się mycie rąk i szczepienia.
Rotawirus to powszechny patogen wirusowy, atakujący przede wszystkim przewód pokarmowy. Zazwyczaj objawy kliniczne zakażenia rotawirusem obejmują gorączkę, wodnistą biegunkę i wymioty. Chociaż w większości przypadków pacjenci wracają do zdrowia po zastosowaniu odpowiedniego nawodnienia i odpoczynku, u niektórych może wystąpić konieczność podawania płynów dożylnie. Wdrożenie rutynowych szczepień to skuteczna strategia zapobiegająca zakażeniom rotawirusem [1.1].
W grupie pacjentów pediatrycznych w wieku 3–15 miesięcy zakażenia rotawirusem stanowią główną przyczynę ciężkiej biegunki powodującej odwodnienie. Sugeruje się, że wirus jest przyczyną zapalenia żołądka i jelit charakteryzującego się stanem zapalnym przewodu pokarmowego, powodującego zarówno wymioty, jak i biegunkę [1.2].
Globalne statystyki wskazują, że każdego roku rotawirus jest przyczyną ponad 200 tys. zgonów, głównie w populacjach pediatrycznych w wieku do 5 lat, zazwyczaj w krajach o niskich zasobach [1.3].
Czynnikiem ryzyka rozwoju ciężkiej postaci infekcji jest nieprzyjęcie szczepionki przeciwko rotawirusom.
Rotawirus: objawy
Zapalenie żołądka i jelit wywołane przez rotawirusa daje całe spektrum objawów klinicznych, których nasilenie waha się od bardzo łagodnych do zagrażających życiu. Charakterystyczne objawy przedmiotowe i podmiotowe zazwyczaj powiązane z tą chorobą obejmują [3.1]:
- wymioty,
- ostry początek biegunki,
- podniesioną temperaturę ciała (gorączkę),
- zmniejszenie ilości płynów ustrojowych (odwodnienie),
- odmienne stany świadomości lub senność.
Pierwszymi objawami zakażenia rotawirusem zazwyczaj są podniesiona temperatura ciała i wymioty, a następnie wodnista biegunka. Zazwyczaj choroba trwa od 5 do 7 dni. W przypadku niespożycia odpowiedniej ilości płynów istnieje duże ryzyko odwodnienia. Stan odwodnienia może powodować u dziecka uczucie zmęczenia i apatię oraz objawy takie jak suchość w jamie ustnej i przyspieszone bicie serca. Należy zwrócić uwagę, że u młodszych dzieci biegunka stwarza większe ryzyko poważnych konsekwencji [1.4].
Ciężka postać infekcji zazwyczaj wiąże się z koniecznością hospitalizacji.
Rotawirus: przyczyny
Dynamika transmisji rotawirusa obejmuje zakażenia między ludźmi, które są szczególnie widoczne w przypadku zaniedbania higieny rąk po wypróżnieniu. Pośrednie sposoby transmisji obejmują kontakt z przedmiotami zanieczyszczonymi odchodami, określany jako transmisja fekalno-oralna. Ponadto spożycie zanieczyszczonego pożywienia lub wody stwarza możliwość zakażenia. Populacja osób dorosłych może mieć kontakt z wirusem głównie poprzez bliski kontakt z chorymi noworodkami, jednak występowanie ostrych przypadków w tej grupie nie jest typowe [1.5].
Wirus może przenosić się z zanieczyszczonych dłoni na różne przedmioty, w tym na jedzenie, zabawki i naczynia. Kontakt innej osoby z tymi zanieczyszczonymi przedmiotami, a następnie włożenie przez nią ręki do ust może prowadzić do zakażenia. Co więcej, wirus pozostaje żywotny na zanieczyszczonych powierzchniach przez dłuższy czas, wahający się od tygodni do miesięcy [3.1].
Rotawirusa można wykryć w stolcu zakażonej osoby już na dwa dni przed wystąpieniem objawów i jest on w nim nadal obecny przez okres do 10 dni po ich ustąpieniu. W tym okresie transmisji wirusa sprzyja kontakt zanieczyszczonych rąk z ustami, nawet jeśli dana osoba nie ma żadnych objawów [3.1].
Ponowne zakażenie rotawirusem jest prawdopodobne nawet w przypadku osób zaszczepionych. Niemniej kolejne zakażenia są zazwyczaj mniej intensywne niż zakażenie pierwsze [3.1].
Rotawirus: leczenie
Antybiotyki nie są skuteczne w leczeniu rotawirusa, ponieważ ich działanie jest nakierowane na bakterie, a nie wirusy [4.1]. Nie istnieje konkretny lek wskazany w leczeniu zakażeń rotawirusem, jednak lekarze mogą przepisywać środki na łagodzenie jego objawów.
Lekarze zazwyczaj zalecają łagodzenie objawów i nawadnianie, aby uzupełnić niedobory minerałów spowodowane wymiotami i biegunką.
Zakażenie rotawirusem trwa zazwyczaj tydzień. W tym okresie kluczowe jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów mające na celu zapobieganie odwodnieniu. Odpowiednie płyny to:
- woda;
- bulion;
- przezroczyste napoje takie jak napój imbirowy;
- kawałki lodu.
Zaleca się jedzenie nieprzyprawionych pokarmów takich jak suchary. Należy unikać spożywania soku jabłkowego, mleka, sera, pokarmów bogatych w cukry oraz takich, które mogą nasilać wymioty lub biegunkę. Należy również unikać słodkich napojów dla sportowców [5.1].
Kiedy należy skorzystać z porady pracownika ochrony zdrowia?
Konsultację lekarską zaleca się w następujących okolicznościach [6.1]:
W przypadku dorosłych:
- objawy odwodnienia obejmujące pragnienie, mniejszą ilość wydalanego moczu, zmęczenie, suchość w jamie ustnej i zawroty głowy podczas wstawania;
- podwyższona temperatura ciała;
- silny dyskomfort silny dyskomfort jelitowy;
- obecność krwi w stolcu.
W przypadku dzieci:
- objawy odwodnienia obejmujące pragnienie, mniejszą ilość wydalanego moczu, zmęczenie, suchość w jamie ustnej i zawroty głowy podczas wstawania;
- podwyższona temperatura ciała;
- dyskomfort dyskomfort jelitowy;
- obecność krwi w stolcu;
- wystąpienie któregokolwiek z objawów przed ukończeniem 1. roku życia.
Rotawirus: zapobieganie
Aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się rotawirusa, zaleca się częste i dokładne mycie rąk, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety, zmianie pieluchy lub pomaganiu dziecku w skorzystaniu z toalety.
Niemniej nawet staranna higiena rąk może nie być wystarczająca.
Wiadomości do zapamiętania
Rotawirus występuje powszechnie i atakuje głównie przewód pokarmowy, zwłaszcza u dzieci w wieku od 3 do 15 miesięcy. Zakażenie powoduje wystąpienie objawów takich jak gorączka, wymioty, biegunka, odwodnienie i zmęczenie. Zazwyczaj trwa od 5 do 7 dni.
Wirus ten jest odpowiedzialny za 200 tys. zgonów rocznie wśród dzieci w wieku do 5 lat, zwłaszcza na obszarach o niskim dochodach.
Rozprzestrzenia się głównie poprzez bezpośredni kontakt i transmisję fekalno-oralną, przy czym zakażenie u dorosłych ma zazwyczaj łagodniejszą formę niż u dzieci.
Jako że nie istnieje bezpośrednie lekarstwo na rotawirusa, kluczowe znaczenie ma łagodzenie objawów i nawadnianie w okresie zakażenia. Środki zapobiegawcze obejmują staranne mycie rąk, chociaż najskuteczniejszą strategią są szczepienia. Światowa Organizacja Zdrowia popiera wdrożenie szczepień przeciwko rotawirusowi na całym świecie.
Poznaj produkty Dicoflor®stosowane przy odwodnieniu
Biegunka może prowadzić do silnego odwodnienia. Jednak to nie
jedyny czynnik odwadniający. Podczas upału czy choroby
gospodarka wodna może potrzebować wspomagania.
Dicoflor® Elektrolity
Elektrolity regulują gospodarkę wodną organizmu, podczas gdy żywe kultury bakterii wzbogacają mikroflorę jelitową dziecka. Takie połączenie 2w1 to kompleksowe wsparcie podczas biegunki dziecka!
Dicoflor® baby - krople dla dzieci i niemowląt
W trakcie antybiotykoterapi sięgnij po Dicoflor® w kroplach. Preparat zawiera tylko 2 składniki: olej kukurydziany i żywe kultury bakterii. Sprawdzona kompozycja zapewnia bezpieczeństwo podania maluchowi.
Poradniki
Biegunka u dziecka - kiedy udać się do lekarza?
Zazwyczaj biegunka dziecięca jest chorobą niewymagającą interwencji lekarza, lecz warto wiedzieć, kiedy należy zaczerpnąć porady specjalisty.
Przyczyny biegunki u dzieci i niemowląt
Biegunki u dzieci mogą mieć wiele różnych przyczyn, ale zazwyczaj są rezultatem infekcji wirusowej lub bakteryjnej albo skutkiem ubocznym antybiotykoterapii. Najczęściej mamy do czynienia z biegunką infekcyjną i poantybiotykową.
Co podać na biegunkę niemowlakowi?
Podczas biegunki zaleca się podawać dziecku płyny, które poprawią samopoczucie oraz zredukują ryzyko odwodnienia.