Grypa żołądkowa to potoczne określenie na nieżyt żołądkowo-jelitowy. Jest stanem wywołanym najczęściej przez wirusy, takie jak: norowirusy, rzadziej przez rotawirusy i adenowirusy. Gdy za przyczynę objawów uznaje się zakażenie bakteriami lub spożycie toksyn bakteryjnych, mówimy o zatruciu pokarmowym1.
Wirusy przenoszą się głównie drogą pokarmową, a do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku kontaktu z zakażonymi wydzielinami (wymioty, stolec), po spożyciu skażonego wirusami pokarmu lub poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą (opiekowanie się nią, używanie tych samych sztućców)2.
Warto pamiętać, że grypa żołądkowa nie jest spowodowana zakażeniem wirusem grypy i nie ma nic wspólnego z grypą sezonową.
Objawy grypy żołądkowej
Objawy pojawiają się około 12-48h po kontakcie z wirusem.
Należą do nich1,2:
- mdłości,
- wymioty,
- biegunkę (oddanie co najmniej 3 luźnych stolców / dobę),
- bóle brzucha,
- gorączka (rzadziej).
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Grypa żołądkowa zazwyczaj ustępuje sama i opieka medyczna zwykle nie jest potrzebna. W przypadku występowania biegunki i nasilonych wymiotów, uzupełnianie utraconych płynów może być utrudnione. Do lekarza należy zgłosić się niezwłocznie, gdy pojawi się krew w stolcu, w razie gorączki >39 stopni, w sytuacji nasilonych wymiotów uniemożliwiających przyjmowanie płynów, a także jeżeli zaobserwujemy cechy odwodnienia, takie jak:
- zmniejszenie ilości oddawanego moczu
- suchość w jamie ustnej
- zawroty głowy
- płacz bez łez
- zapadnięcie gałek ocznych
- przyspieszony rytm serca
- obniżone ciśnienie tętnicze
Dodatkowo, najmłodsze dzieci są szczególnie narażone na ciężkie odwodnienie i może dojść do niego niezwykle szybko. Dlatego też, jeżeli na grypę żołądkową zachoruje noworodek, niemowlę, wcześniak lub dziecko przewlekle chore, zawsze należy zasięgnąć porady lekarskiej3.
Grypa żołądkowa - leczenie
Objawy zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu 1 do 3 dni. W trakcie choroby bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu. W tym celu warto zaopatrzyć się w odpowiednie preparaty elektrolitowe. U dorosłych, by odpowiednio uzupełniać utratę płynów, należy spożywać ok. 2-2,5l płynów / dobę i przyjmować około 1 dodatkową szklankę elektrolitów po każdych wymiotach lub luźnym stolcu. U dzieci natomiast ilość płynów, jaką należy im podać, wylicza się na podstawie masy ciała.
U dorosłych można także rozważyć przyjmowanie preparatów probiotycznych odpowiednich szczepów bakterii o udowodnionym działaniu. Niektóre badania wykazują, że przyjmowanie probiotyków skraca czas trwania biegunki o około 24h4.
Podczas choroby ważne jest zadbanie o odpowiednią i zbilansowaną dietę. Więcej o leczeniu żywieniowym w trakcie biegunki przeczytasz tutaj.

W trakcie choroby bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu.2:
Jak się nie zarazić?
- Częste i prawidłowe mycie rąk ciepłą wodą i mydłem:
- po przyjściu do domu,
- po skorzystaniu z toalety,
- po przewijaniu dziecka,
- przed jedzeniem,
- przed przyrządzaniem jedzenia,
- przed podaniem komuś leków;
- Unikanie kontaktu z osobami chorymi;
- Bezpieczne przygotowanie żywności:
- mycie ciepłą wodą warzyw i owoców,
- korzystanie z wody z bezpiecznego źródła,
- obróbkę termiczną ostryg i innych owoców morza przed spożyciem;
- Częstą dezynfekcję:
- powierzchni, które zostały zabrudzone skażonymi wydzielinami,
- blatów używanych do gotowania.

Pamiętaj o częstym i prawidłowym myciu rąk ciepłą wodą i mydłem.
By uchronić dzieci przed ciężkim przebiegiem nieżytu żołądkowo-jelitowego w przebiegu zakażenia rotawirusem, dostępne jest szczepienie dla dzieci poniżej 6 miesiąca życia. Szczepionka chroni przed ciężkim przebiegiem nieżytu żołądkowo-jelitowego spowodowanego rotawirusem, natomiast nie chroni ona przed biegunką spowodowaną innymi wirusami. Więcej o rotawirusach i dostępnej szczepionce przeczytasz tutaj.